मंडळी आधार, पॅन, मतदान कार्ड, ड्रायव्हिंग लायसन्स यांसारख्या महत्त्वाच्या ओळखपत्रांमध्ये नाव, पत्ता, मोबाइल नंबर यासारख्या माहितीतील बदलांसाठी नागरिकांना विविध कार्यालयांमध्ये जाऊन चकरा माराव्या लागतात. यामुळे त्यांचा वेळ आणि श्रम वाया जातो. परंतु आता या समस्येवर उपाय सापडला आहे. केंद्र सरकार एक युनिफाइड डिजिटल आयडेंटिटी सिस्टम लागू करण्याच्या तयारीत आहे.
या प्रणालीद्वारे नागरिकांना वेगवेगळ्या कार्यालयांत जाऊन चकरा मारण्याची आवश्यकता राहणार नाही. हे सर्व काम एका पोर्टलवर होणार आहे, जिथे नागरिक एकाच ठिकाणी पत्ता, नंबर आणि इतर बदल करू शकतील. या बदलांचा प्रभाव आपल्या सर्व ओळखपत्रांवर आपोआप पडेल. संबंधित बदल सात कामकाजी दिवसांच्या आत नव्या अपडेटसह ओळखपत्र पोस्टाद्वारे लोकांच्या घरी पोहोचतील, किंवा कार्यालयात जाऊन ते मिळवता येतील.
पोर्टलचे कार्यप्रणाली
ही प्रणाली एकत्रित डेटा व्यवस्थापनासाठी डिझाइन केली जात आहे. यामध्ये आधार, पॅन, ड्रायव्हिंग लायसन्स, पासपोर्ट यांसारखी ओळखपत्रे समाविष्ट होतील. पोर्टलवर लॉग इन केल्यानंतर, नागरिकांना आवश्यक बदलांसाठी विविध पर्याय दिले जातील. उदाहरणार्थ, मोबाइल नंबर बदलायचा असल्यास त्या संबंधित पर्यायावर क्लिक करणे, पत्ता बदलायचा असल्यास वेगळा पर्याय दिसेल. प्रत्येक बदलासाठी नागरिकांना आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करावी लागतील. एकदा अपलोड केल्यानंतर, सबमिट बटण दाबल्यावर ते बदल त्यांच्या प्रोफाइलवर झपाट्याने दिसू लागतील आणि तीन दिवसांच्या आत ते अपडेट होईल.
तसेच ओळखपत्र बदलण्यासाठी एक पर्याय उपलब्ध असेल. यासाठी पोर्टलवर शुल्क भरणे आणि अर्ज करणे आवश्यक असेल. सात कामकाजी दिवसांत, नव्या अपडेटसह ओळखपत्र पोस्टाद्वारे घरपोच मिळेल, किंवा कोणालाही कार्यालयात जाऊन ते घेण्याचा पर्याय उपलब्ध असेल. जर कार्यालयात जाऊन ओळखपत्र घ्यायचे असेल तर, तेव्हाही पोर्टलवर निवडक तारीख आणि वेळ दिली जाईल.
चाचणी स्थिती
सध्या, युनिफाइड डिजिटल आयडेंटिटी सिस्टमची चाचणी सुरू आहे. या प्रणालीसाठी काही तांत्रिक आणि कायदेशीर अडचणींचा सामना करावा लागला होता, परंतु त्यावर तोडगा शोधला जात आहे. विशेषत: डेटा सुरक्षा सुनिश्चित करण्यासाठी एक अत्यंत मजबूत सुरक्षा व्यवस्था तयार केली जात आहे. चाचणीमध्ये 92% पेक्षा जास्त अचूकता मिळालेली आहे. जर 98% किंवा त्याहून अधिक अचूकता प्राप्त झाली, तर हे पोर्टल सार्वजनिक वापरासाठी उपलब्ध होईल. सध्या पोर्टलचे नाव ठरलेले नाही, परंतु अंतिम चाचणी पूर्ण झाल्यानंतर ते नाव जाहीर केले जाईल.
